Tι ειναι ορθοδοντική
Η ορθοδοντική είναι μια από τις αναγνωρισμένες ειδικότητες της οδοντιατρικής, η οποία έχει ως στόχο την σωστή λειτουργία του στοματογανθικού συστήματος και της αισθητικής του προσώπου. Με την ορθοδοντική θεραπεία καθοδηγούμε την αρμονική ανάπτυξη των γνάθων, αποκαθιστούμε την καλή επαφή των δοντιών κατά τη μάσηση, απομακρύνουμε τους παράγοντες που δυσκολεύουν το σωστό βούρτσισμα των δοντιών και βελτιώνουμε σημαντικά την εμφάνιση και την ομορφιά του προσώπου.
Η ορθοδοντική μπορεί να χαρίσει ένα υπέροχο χαμόγελο και να ομορφαίνει το πρόσωπο του ανθρώπου, επιδρώντας θετικά στην ψυχολογία και την αυτοπεποίθησή του. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, αφού όταν η εμφάνιση του προσώπου βελτιώνεται, ο άνθρωπος νιώθει περισσότερη άνεση και εμπιστοσύνη για τον εαυτό του. Να τονίσουμε πάντως για άλλη μια φορά πως η Ορθοδοντική επιβάλλεται για λόγους υγείας, πριν και πάνω από οποιαδήποτε αισθητική βελτίωση.
Αίτια δημιουργίας Ορθοδοντικών προβλημάτων
Τα αίτια δημιουργίας των ορθοδοντικών προβλημάτων είναι πολλά με σημαντικότερα τα κληρονομικά και τα τοπικά. Έτσι για παράδειγμα το παιδί μπορεί να κληρονομήσει μικρές γνάθους από τη μητέρα αλλά μεγάλα δόντια από τον πατέρα, με συνέπεια συνωστισμένα (στραβά) δόντια. Συνήθη τοπικά αίτια μπορεί να είναι η πρόωρη απώλεια των παιδικών δοντιών και η εκτεταμένη καταστροφή τους από τερηδόνα. Οι κακές συνήθειες, όπως για παράδειγμα η εκμύζηση του δακτύλου καθώς και η παρατεταμένη χρήση πιπίλας αποτελούν επίσης έναν σημαντικό παράγοντα δημιουργίας ορθοδοντικών προβλημάτων.
Οι ανωμαλίες στις γνάθους και στα δόντια ανάλογα με τη βαρύτητά τους μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στις λειτουργίες του στοματογναθικού συστήματος (ομιλία, μάσηση, αναπνοή) και κατά συνέπεια στα δόντια και στους ιστούς που τα στηρίζουν, στην αισθητική του στόματος αλλά και του προσώπου γενικότερα, καθώς και ψυχολογικά προβλήματα λόγω της κακής αισθητικής.
Τα στραβά δόντια δημιουργούν δυσκολίες στο καθημερινό βούρτσισμα, την ομιλία και τη μάσηση της τροφής. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι να επιτείνεται η δημιουργία τερηδόνας, ουλίτιδας και μακροπρόθεσμα η απώλεια των δοντιών. Αν η μάσηση της τροφής δε γίνεται σωστά λόγω κακής θέσης των δοντιών ή των γνάθων τότε επηρεάζεται δυσμενώς η ανάπτυξη του προσώπου και του σώματος του παιδιού. Δόντια που προεξέχουν πολύ προς τα εμπρός διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο κατάγματος ή ολοκληρωτικής απώλειας μετά από ατύχημα. Δόντια που δεν κλείνουν σωστά στις διάφορες κινήσεις της κάτω γνάθου μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην ομιλία, δυσλειτουργία στην κροταφογναθική διάρθρωση και ψυχολογικές επιπτώσεις με αποτέλεσμα την μείωση της αυτοεκτίμησης του ασθενους.
Κατάλληλη ηλικία έναρξης Ορθοδοντικής
Είναι συχνά δύσκολο για τους γονείς να διαπιστώσουν αν το παιδί τους χρειάζεται ορθοδοντική θεραπεία, αφού υπάρχουν ορθοδοντικές ανωμαλίες στις οποίες τα μπροστινά δόντια φαίνονται ίσια. Πιστεύεται γενικά ότι η ορθοδοντική ξεκινά στην εφηβική ηλικία και λαμβάνει χώρα συνήθως από 9 έως 14 ετών. Παρ’ όλα αυτά σε ηλικία 7-8 ετών το παιδί διαθέτει αρκετά μόνιμα δόντια ώστε ο ορθοδοντικός να είναι σε θέση να διαγνώσει προβλήματα της ανάπτυξης των γνάθων και της ανατολής των δοντιών. Η ορθοδοντική εξέταση στην ηλικία αυτή μπορεί να αποδειχθεί πολύ σημαντική, αφού πολλές φορές η έγκαιρη διάγνωση και επέμβαση καθιστά την θεραπεία ευκολότερη και για τον ασθενή αλλά και για τον ιατρό. Πιο συγκεκριμένα η έγκαιρη έναρξη θεραπείας μπορεί να έχει ώς αποτέλεσμα την αποφυγή εξαγωγών μόνιμων δοντιων, καλύτερο έλεγχο σκελετικών προβλημάτων δεδομενου οτι ο ορθοδοντικός μπορεί να επηρεάσει την σκελετική αύξηση καθώς και μεγαλύτερη ανταπόκριση των ιστών.
Ορθοδοντική ενηλίκων
Η ορθοδοντική τα τελευταία χρόνια εχει εξελιχθεί πάρα πολύ με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι ενήλικες με ορθοδοντικά προβλήματα που δεν αντιμετωπίστηκαν σε νεαρή ηλικια να υποβάλλονται σε θεραπεία. Συχνά κατά τη διάρκεια θεραπείας ενηλίκων, απαιτείται η συνεργασία κ αλλων ειδικοτήτων έτσι ώστε να έχουμε ενα ολοκληρωμένο λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα.
Είδη μηχανισμών που χρησημοποιούνται στην ορθοδοντική
Κινητά μηχανήματα (μασελάκια)
Ειναι μηχανισμοί οι οποίοι μπορεί να αφαιρούνται απο τον ίδιο τον ασθενή. Χρησιμοποιούνται κυρίως για αλλαγή του σχήματος του οδοντικού τόξου (πχ διεύρυνση) καθώς και για την καθοδήγηση της αύξησης των γνάθων. Αυτές οι συσκευές ενδείνκυνται στην προεφηβική και εφηβική ηλικια. Τα πλεονεκτήματα αυτών των συσκευών είναι ότι μπορούν να αφαιρεθούν κατά τη μάσηση καθώς και να καθαρίζονται εύκολα. Δυστυχώς το σοβαρό μειονέκτημα τους ειναι ότι το αποτέλεσματά τους εξαρτώνται απο τη συνεργασία του ασθενούς.
Ακίνητα μηχανήματα
Ακίνητη μηχανισμοί ειναι οι μηχανισμοί που μένουν σταθεροί στα δόντια κατά τη θεραπεία και μπορούν να αφαιρεθούν μόνο από τον ορθοδοντικό. Τοποθετούνται στην ανω και κάτω γνάθο, για διεύρυνση του τόξου, μετακινήσεις δοντιών ή για στήριξη που μπορεί να χρειαστεί ο ορθοδοντικός κατα τη θεραπεία. Σπανιότερα ακίνητοι μηχανισμοί χρησιμοποιούνται και για τη καθοδήγηση των γνάθων ιδίως όταν ο ασθενής δεν ειναι συνεργάσιμος με τους κινητούς μηχανισμούς.
Εξωστοματικά μηχανήματα
Οι εξωστοματικοί μηχανισμοί στηρίζονται στον αυχένα ή στο κεφάλι του ασθενούς και χρησιμοποιούνται για την μετακίνηση δοντιών καθώς και για την σκελετική καθοδήγηση των γνάθων.
Ακίνητοι μηχανισμοί (σιδεράκια)
Μεταλλικά ή κεραμικά (διάφανα) άγκιστρα τα οποία τοποθετούνται από τον ορθοδοντικό και σε συνδιασμό με ελαστικές αλυσίδες, ελατήρια και τόξα που συνδέουν όλα τα άγκιστρα μαζί χρησιμοποιούνται για την μετακίνηση δοντιών και την τελική διευθέτηση τους στα τόξα.
Διάφανοι νάρθηκες (Invisalign)
Είναι μια σειρά από διάφανους νάρθηκες οι οποίοι μπορούν να μετακινήσουν τα δόντια στην επιθυμητή θέση. Οι νάρθηκες προσφέρουν πολύ καλή αισθητική και η στοματική υγιεινή είναι πολύ πιο εύκολη καθώς μπορεί να αφαιρεθούν. Παρόλα αυτά αυτή η θεραπεία έχει πολύ υψηλό κόστος κι η συνεργασία του ασθενούς θα πρέπει να ειναι άριστη. Τελος, θα πρέπει να τονιστεί οτι η θεραπεία με διάφανους νάρθηκες μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε επιλεγμένα περιστατικά τα οποία κρίνει ο ορθοδοντικός ότι μπορεί να θεραπευτούν με αυτήν τη μέθοδο.
Γλωσσική ορθοδοντική
Πρόκειται για τεχνική στην οποία οι ακίνητοι μηχανισμοί (σιδεράκια) τοποθετούνται στην γλωσσική (οπίσθια) επιφάνεια των δοντιών για αισθητικούς λόγους. Η γλωσσική τεχνική ειναι εξατομικευμένη για τον κάθε ασθενή για αυτο και το κόστος της θεραπείας είναι πολύ υψηλό. Ο ασθενής συχνά αντιμετωπίζει τραυματισμούς, δυσκολίες στη μάσηση και στην ομιλία, για αυτό η γλωσσική ορθοδοντική δεν συνίσταται για όλους τους ασθενεις.
